Khi nói đến các quy trình phân tích, nghiên cứu hay kiểm nghiệm, hầu hết kỹ thuật viên đều tập trung vào giai đoạn đo đạc hoặc xử lý mẫu mà ít để ý rằng: bước sấy mẫu mới chính là nền tảng cho độ chính xác của toàn bộ kết quả. Chỉ cần sai lệch đôi chút về nhiệt độ, thời gian hoặc độ ẩm còn sót lại, giá trị trọng lượng hay nồng độ đo được đã có thể khác xa so với thực tế.

Trong bối cảnh số lượng mẫu ngày càng lớn và yêu cầu kiểm soát chất lượng ngày càng nghiêm ngặt, việc chuẩn hóa và tối ưu quy trình sấy đã trở thành một tiêu chí bắt buộc trong nhiều phòng thí nghiệm hiện đại. 

Bài viết này sẽ chỉ ra những nguyên nhân phổ biến khiến quá trình sấy dễ sai lệch – và cách thiết bị sấy khí AirFlow Dryer đang được ứng dụng để khắc phục triệt để những hạn chế đó.

Tầm quan trọng của công đoạn sấy mẫu

Trong mọi phép phân tích định lượng – từ xác định hàm lượng ẩm, tro, chất rắn hòa tan, cho đến kiểm tra tính ổn định của sản phẩm – mẫu cần đạt trạng thái khô ổn định.
Nếu mẫu chưa được sấy đúng chuẩn:

• Kết quả cân khối lượng có thể sai lệch do lượng ẩm còn sót.
• Phản ứng hóa học trong phân tích có thể bị ảnh hưởng do nước tác động đến phản ứng.
• Một số mẫu hữu cơ có thể biến tính hoặc bị oxy hóa khi sấy quá nhiệt.

Do đó, sấy mẫu không chỉ là thao tác làm khô, mà là quá trình kiểm soát điều kiện nhiệt – khí – thời gian để đảm bảo mẫu đạt trạng thái ổn định về mặt vật lý và hóa học.

Những sai lầm phổ biến trong quy trình sấy mẫu hiện nay

Mặc dù quy trình sấy có vẻ đơn giản, song trong thực tế vận hành, nhiều sai sót thường xuyên xảy ra:

• Nhiệt độ không ổn định: Sử dụng thiết bị không có bộ điều khiển chính xác hoặc buồng sấy không được phân bố khí đều, khiến một số vị trí trong buồng đạt nhiệt cao hơn hoặc thấp hơn mức cài đặt.
•  Phân bố luồng khí kém đồng đều: Không khí nóng không được luân chuyển liên tục khiến mẫu ở vùng giữa khô chậm hơn vùng rìa. Điều này tạo ra sự chênh lệch độ ẩm và làm sai lệch kết quả cân mẫu.
• Thời gian sấy không phù hợp: Nhiều kỹ thuật viên có xu hướng kéo dài thời gian sấy để “chắc chắn mẫu khô hoàn toàn”. Tuy nhiên, điều này đôi khi làm mất chất bay hơi hoặc gây biến tính mẫu.
• Không vệ sinh buồng và ống dẫn khí định kỳ: Lớp bụi hoặc hơi hóa chất tích tụ lâu ngày trong buồng sấy có thể bám lên bề mặt mẫu hoặc làm thay đổi điều kiện nhiệt đối lưu.

Những yếu tố này khiến kết quả phân tích thiếu tính lặp lại, làm giảm độ tin cậy của quy trình kiểm nghiệm – đặc biệt trong các phòng R&D hoặc QA/QC, nơi yêu cầu chuẩn hóa rất cao.

Nguyên tắc vàng để tối ưu quy trình sấy mẫu

Để nâng cao hiệu suất và độ chính xác, cần kiểm soát đồng thời ba yếu tố chính:

1/ Kiểm soát nhiệt độ ổn định: Thiết bị sấy cần có khả năng duy trì nhiệt độ đồng đều trong buồng, sai số không vượt quá ±1–2 °C. Đối với mẫu nhạy cảm, nên chọn thiết bị có cảm biến tự ngắt quá nhiệt để tránh rủi ro.

2/ Đảm bảo luồng khí đối lưu hiệu quả: Luồng khí nóng phải được luân chuyển liên tục quanh mẫu, giúp hơi ẩm thoát nhanh và đồng đều. Hệ thống quạt đối lưu hoặc ống dẫn khí phân nhánh là yếu tố quan trọng đảm bảo điều này.

3/ Thời gian sấy tối ưu: Cần xác định thời gian sấy phù hợp từng loại mẫu:

• Mẫu sinh học, enzyme: 35–45 °C trong 30–60 phút.
• Mẫu hóa chất vô cơ: 60–85 °C trong 30–90 phút.
• Mẫu dung dịch hoặc hạt rắn: có thể cần sấy theo hai giai đoạn (làm khô sơ bộ – sấy hoàn thiện).

Ngoài ra, phòng lab nên thiết lập quy trình SOP (Standard Operating Procedure) cho từng loại mẫu, giúp thao tác giữa các nhân viên đồng nhất và kết quả có tính lặp lại cao.

Ứng dụng công nghệ mới: AirFlow Dryer – Giải pháp sấy mẫu hiệu quả và an toàn

Một trong những xu hướng hiện nay là chuyển từ tủ sấy tĩnh sang công nghệ sấy khí tuần hoàn (AirFlow). Thiết bị tiêu biểu cho công nghệ này là AirFlow Dryer – AD Series của thương hiệu JOANLAB, được phân phối chính hãng tại Việt Nam bởi Việt Trung SCI.

Nguyên lý hoạt động: 

Không khí được gia nhiệt bằng điện trở, sau đó được quạt đối lưu thổi qua hệ thống ống dẫn khí phân nhánh. Các luồng khí này bao quanh toàn bộ bề mặt mẫu, giúp hơi ẩm thoát nhanh mà không làm biến đổi tính chất mẫu.

Ưu điểm công nghệ nổi bật:

• Phân bố khí đồng đều: nhờ hệ thống ống dẫn dạng nhánh, loại bỏ vùng “điểm nóng” trong buồng sấy.
• Điều khiển linh hoạt: chế độ Knob Control cho phép điều chỉnh tốc độ gió (0.2–2.5 m/s), nhiệt độ (RT–85 °C) và thời gian (0–60 phút).
• Tự động ngắt khi quá nhiệt: đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người dùng và thiết bị.
• Cấu tạo inox 304 chống ăn mòn: thích hợp với môi trường hóa chất, dễ lau chùi, độ bền cao.
• Kích thước gọn, tiết kiệm năng lượng: chỉ 600–1000 W, phù hợp với mọi không gian phòng lab.

Nhờ thiết kế khoa học và hiệu quả sấy đồng đều, AirFlow Dryer giúp rút ngắn thời gian sấy đến 40 % so với tủ sấy truyền thống, đồng thời duy trì tính toàn vẹn của mẫu vật.

Quy trình sấy mẫu khoa học – khuyến nghị vận hành

Để đạt kết quả tối ưu, chuyên viên kỹ thuật nên tuân thủ các bước sau:

1. Chuẩn bị mẫu:
• Cân mẫu chính xác trước khi sấy.
• Đặt mẫu trong dụng cụ có cùng kích thước, tránh xếp chồng hoặc che khuất luồng khí.
2. Thiết lập điều kiện sấy:
• Cài đặt nhiệt độ và thời gian phù hợp.
• Không để mẫu chạm trực tiếp vào cửa gió.
• Với thiết bị như AirFlow Dryer, có thể lựa chọn chế độ công suất thấp hoặc cao tùy nhu cầu.
3. Theo dõi quá trình:
• Kiểm tra chỉ báo nhiệt và thời gian, ghi lại thông số trong phiếu vận hành.
• Nếu mẫu cần sấy nhiều giai đoạn, nên điều chỉnh tăng nhiệt dần.
4. Kết thúc quy trình:
• Đợi máy nguội hoàn toàn trước khi lấy mẫu ra để tránh sốc nhiệt.
• Cân lại mẫu ngay sau khi sấy để đảm bảo độ chính xác.
5. Bảo trì định kỳ:
• Vệ sinh buồng sấy, ống dẫn khí mỗi tuần hoặc sau mỗi đợt sử dụng hóa chất dễ bay hơi.
• Kiểm tra cảm biến nhiệt 6 tháng/lần.

Việc duy trì thói quen bảo trì định kỳ không chỉ giúp thiết bị hoạt động ổn định mà còn kéo dài tuổi thọ và đảm bảo an toàn trong phòng lab.

Lợi ích khi tối ưu quy trình sấy mẫu

Khi quy trình sấy được kiểm soát chặt chẽ, phòng thí nghiệm sẽ đạt được những lợi ích rõ ràng:

• Giảm sai số kết quả phân tích: mẫu có độ ẩm đồng đều, ổn định, đảm bảo tính tái lặp.
• Tăng năng suất làm việc: rút ngắn thời gian sấy, tăng vòng lặp thí nghiệm mỗi ngày.
• Tiết kiệm điện năng: đặc biệt với các thiết bị có chế độ công suất kép như AirFlow Dryer.
• Kéo dài tuổi thọ mẫu và dụng cụ: nhờ kiểm soát nhiệt độ và môi trường ẩm hợp lý.
• Chuẩn hóa quy trình QA/QC: dễ dàng tích hợp vào hệ thống quản lý chất lượng ISO 17025.

FAQ - Câu hỏi thường gặp

1/ AirFlow Dryer khác gì tủ sấy truyền thống?

AirFlow Dryer dùng luồng khí tuần hoàn giúp sấy nhanh, đều và ổn định hơn. Tủ sấy truyền thống gia nhiệt tĩnh nên dễ tạo điểm nóng và khô không đồng đều.

2/ Thiết bị này phù hợp với mẫu nào?

Phù hợp cho mẫu hóa chất, sinh học, dung dịch, vật liệu rắn hoặc linh kiện cần kiểm soát ẩm chính xác.

3/ Có cần bảo trì định kỳ không?

Có. Cần vệ sinh buồng và ống khí hàng tuần, kiểm tra cảm biến nhiệt mỗi 6 tháng để duy trì hiệu suất và độ bền.

Kết luận 

Tối ưu quy trình sấy mẫu là bước tiến quan trọng giúp nâng cao hiệu quả vận hành, đảm bảo độ chính xác và ổn định trong nghiên cứu khoa học. Sự khác biệt không nằm ở thao tác phức tạp, mà ở việc lựa chọn công nghệ phù hợp.

Thiết bị AirFlow Dryer – AD Series (AD-12 / AD-16 / AD-24) chính là ví dụ điển hình cho sự kết hợp giữa thiết kế khoa học, tính an toàn và hiệu quả năng lượng. Với khả năng kiểm soát luồng khí, nhiệt độ và thời gian sấy chính xác, AirFlow Dryer đã và đang được nhiều viện nghiên cứu, phòng QA/QC và trường đại học tin tưởng sử dụng.

Nếu phòng thí nghiệm của bạn đang tìm kiếm giải pháp nâng cấp quy trình sấy mẫu – Việt Trung SCI, nhà phân phối chính hãng JOANLAB tại Việt Nam, sẵn sàng tư vấn chi tiết về cấu hình, dung tích và mô hình vận hành phù hợp.

👉 Liên hệ ngay Việt Trung để được tư vấn và nhận báo giá chi tiết cho doanh nghiệp của bạn.

CÔNG TY CỔ PHẦN KHOA HỌC CÔNG NGHỆ VIỆT TRUNG

• Hotline: 0868 032 089
• Mail: sales@viettrungsci.com.vn
• Facebook: Thiết bị khoa học Việt Trung